top of page

Fronton pałacu Lubomirskich w Kruszynie. Fotografia z przełomu XIX i XX wieku

Kościół parafialny w Kruszynie. Budowę rozpoczęto w 1661 roku z inicjatywy Anna Eufemii z Radziwiłłów Denhoffowej, wdowie po Stanisławie, staroście wieluńskim 

i radomszczańskim. Prezbiterium dokończył brat Stanisława - AleksanderDenhoff, opat jędrzejowski, nawę kościoła przed 1683 rokiem, Zygmunt Wiktor Denhoff, syn Stanisława i Anny, on też doprowadził do ukończenia 

świątyni w stanie surowym w 1691 roku.

Kościół otrzymał sklepienie i został nakryty dachem w 1694 roku. Budowę kościoła zakończyła w 1696 roku wdowa po Zygmuncie Janina z Brzostowskich Denhoffowa, a konsekrował go w tymże samym 1696 roku Jerzy Denhoff biskup przemyski i kanclerz wielki koronny. Fotografia z początku XX wieku

Rycina z przełomu XIX i XX wieku przedstawiająca fronton pałacu w Kruszynie

Rycina z 1868 roku przedstawiająca pałac w Kruszynie

Pałac w Kruszynie. Fotografa z 1943 roku

Otwarcie Wystawy Przemysłu i Rolnictwa 1909 w Częstochowie rozpoczęło się 5 sierpnia mszą świętą na Jasnej Górze o godzinie 12:00. Po mszy wicegubernator z Piotrkowa, generał Kaznakow dokonał uroczystego przecięcia wstęgi. 

Następnego dnia Komitet Wystawy Przemysłu i Rolnictwa i zaproszeni goście wyjechali pociągiem z Częstochowy do Kłomnic, a stamtąd przez Borowno, bryczkami, do pałacu ks. Lubomirskiego w Kruszynie, gdzie odbył się bankiet z okazji otwarcia Wystawy.

Kolumna znajdująca się pomiędzy Kruszyną a Borownem gdzie według legendy samobójstwo popełnił ostatni z Denhoffów linii kruszyńskiej. 

Kolumna umieszczona jest na kamiennym cokole, na którym pierwotnie była figura świętego. Prawdopodobnie kolumnę tę Denhofowie ukradli na Dolnym Śląsku, gdzie mieszczanie z trzech miast zamówili trzy takie same kolumny. Dwie dotarły na miejsce przeznaczenia, zaś trzecia zaginęła podczas przeprawy przez rzekę. To właśnie tę kolumnę wydobyli Denhoffowie. Rodzina ta miała swoje majątki również w okolicy Świdnicy i Wałbrzycha. Aby się nie wydało iż mieli coś wspólnego z zaginięciem, przywieźli ją do swojej posiadłości w Kruszynie. Tam ustawili kolumnę dokładnie w połowie odległości pomiędzy wieżami kościoła w Borownie i Kruszynie no i na linii Pustelnia – Kaplica na Jasnej Górze. Do czasów współczesnych z tych trzech kolumn dotrwała tylko ta. 
W 2008 roku umieszczono wysoko na kolumnie malutką białą tabliczkę z napisem: „Tu zadano kres pięknej miłości”. 
Kolumna Denhoffów stanowi jednocześnie najstarszy pomnik w okolicach Częstochowy

Budowla znana jako "Altana Sobieskiego" lub "Kaplica Sobieskiego". Historia tego miejsca wąże się z wnukiem Kaspra Denhoffa - Zygmuntem Wiktorem, który gościł w Kruszynie króla Jana Sobieskiego wraz z Marysieńką. 

W rzeczywistości Kaplica Sobieskiego w której rzeczywiście bywała Marysieńka oczekując powrotu męża spod Wiednia, znajdowała się kilka kroków dalej. Obecnie ta budowla już nie istnieje. Jedyny po niej ślad to sztucznie usypany pagórek .
Natomiast tak zwana "Altanka 
Sobieskiego"została wybudowana przez Lubomirskich w latach 60 XIX wieku jako Świątynia Diany. Taka wówczas była moda w które to trendy wpisali się ówcześni właściciele Kruszyny. 

Wejscie do tzw. "Pustelni Denhoffa". Budowla ta wiąże się z tragicznym zdarzeniem jakie dotknęło tą rodzinę. Według legendy, z winy swego ojca zginął śmiercią samobójczą ostatni potomek Denhoffów. 

Wersji o samobójczej śmierci młodego Denhoffa zaprzecza wyrok Trybunału w Piotrkowie. Wyrok utrzymał w mocy osobiste postanowienie Ojca który po tej tragedii kazał w narożniku parku wybudować pustelnię. Następnie zamurował się w niej. Tam spędził swoje ostatnie dni. Na miejscu tragedii kazał postawić wielka kolumnę która stoi tam do dzisiaj. Ciekawostka: Jeżeli usiądziemy przy kominku – w pustelni by w lewym narożniku i przez otwór w prawym górnym narożniku po przeciwnej stronie pustelni spojrzymy na kolumnę to linia prosta poprowadzona od oka obserwatora poprzez otwór w pustelni i kolumnę w polu przecina … Kaplicę Denhoffów na Jasnej Górze

Główna brama wjazdowa do posiadłości Lubomirskich w Kruszynie. Fotografia najprawdopodobniej z 1913 roku

Stawy w parku kruszyńskim. Widok od strony Kościoła Parafialnego

Pałac od strony parku

Widok z mostu na stawie na oficynę przed jej przebudową. Fotografia najprawdopodobniej z 1913 roku

Główna aleja parkowa

Budynki stajni w Kruszynie. Obecnie na tym miejscu znajduje sie plac targowy. Fotografia najprawdopodobniej z 1913 roku

Nieistniejacy juz budynek kurnika. Znajdował się na tyłach młyna.  Fotografia najprawdopodobniej z 1913 roku

Budynek rektyfikatorni który w późniejszych latach słuzył jako młyn. Po pożarze pozostały tylko ruiny. Fotografia najprawdopodobniej z 1913 roku

Kruszyna

  • Facebook Clean Grey
  • Twitter Clean Grey
  • LinkedIn Clean Grey

© 2016 by Jurek Peszke. Proudly created with Wix.com

bottom of page